Trong những năm gần đây du lịch dựa vào cộng đồng hay còn gọi là du lịch cộng đồng không phải là hình thức mới nhưng gần đây đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ bởi những đặc thù riêng, hấp dẫn mà chính người dân địa phương mang lại những trải nghiệm cho du khách.

Ninh Thuận là vùng đất nổi tiếng về các di tích lịch sử văn hóa của các dân tộc Chăm và Raglai,... cùng nhiều lễ hội mang văn hóa; với khí hậu đặc thù ít mưa, nhiều nắng là một lợi thế tự nhiên để có được những loại cây trồng vật nuôi có năng suất cao và trở thành đặc sản của địa phương như: nho, táo, tỏi, dê, cừu, măng tây, nha đam,..; gắn liền với những danh lam thắng cảnh, hệ sinh thái có tính đa dạng sinh học cao như Vườn quốc gia Phước Bình, Vườn quốc gia Núi Chúa; với bờ biển 105km trải dài từ Bắc tới Nam nơi đây là một trong những ngư trường lớn nhất của cả nước, có nhiều làng chài nổi tiếng như Sơn Hải, Vĩnh Hy, Ninh Chữ, Cà Ná,..kết nối cùng 65 di sản văn hóa, trong đó có 19 di sản cấp quốc gia và quốc gia đặc biệt, bao gồm 02 Di tích quốc gia đặc biệt - tháp Hòa Lai và tháp Pô Klông Garai, 16 di sản cấp quốc gia, (trong đó 12 di tích quốc gia, 04 di sản văn hóa gồm lễ hội và nghề truyền thống được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia (Nghệ thuật làm gốm truyền thống của người Chăm làng Bàu Trúc; Lễ hội Katê của đồng bào Chăm, Lễ Bỏ mả của người Raglai và Lễ hội Cầu ngư của ngư dân ven biển) 45 di tích cấp tỉnh, trong đó 02 danh lam thắng cảnh (Vịnh Vĩnh Hy, Hang Rái), 02 di sản văn hóa phi vật thể cấp tỉnh (Hò Bả trạo Mỹ Nghĩa, Múa Náp Mỹ Tân) và 41 di tích đình, đền, lăng, miếu khác, góp phần tạo nên sản phẩm du lịch đặc thù riêng có của Ninh Thuận.

Cùng với những điểm nhấn của tỉnh như “thủ phủ” Nho của cả nước, đồng cừu An Hoà hay văn hóa đặc sắc Lễ hội Katê của đồng bào Chăm tạo nên những hình ảnh, thương hiệu đặc trưng để quảng bá, có sức lan tỏa cao làm nền tảng cho du lịch phát triển nói chung và du lịch cộng đồng nói riêng.

Để phát triển du lịch cộng đồng, ngày 15/2/2019, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 14/2019/QĐ-UBND về việc ban hành Quy định một số nội dung hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận, giai đoạn 2019-2022. Theo đó, các hộ gia đình, cá nhân, các tổ chức tham gia hoạt động phát triển du lịch cộng đồng tại 13 điểm trên địa bàn tỉnh sẽ được hỗ trợ kinh phí hoạt động trong giai đoạn 2019-2022, gồm: Huyện Bái Ái (Làng du lịch sinh thái dân tộc thôn Bố Lang; Làng sinh thái dân tộc Raglai ở thôn Hành Rạc 1; Làng sinh thái dân tộc Raglai ở thôn Hành Rạc 2); Huyện Ninh Hải (Làng du lịch thôn Vĩnh Hy; Làng du lịch thôn Cầu Gãy; Làng Nho thôn Thái An, thuộc xã Vĩnh Hải); Huyện Ninh Phước (Hợp tác xã làng nghề gốm Bàu Trúc, làng nghề dệt Chung Mỹ, làng nghề dệt Mỹ Nghiệp; Vùng rau an toàn, thôn Nam Cương, xã An Hải; Vùng Nho an toàn, thôn Thuận Lợi, xã Phước Thuận; Vùng Nho an toàn, thôn Phước Khánh, xã Phước Thuận); Huyện Ninh Sơn (Vùng cây ăn trái xã Lâm Sơn).

Các địa điểm trên sẽ được hỗ trợ đầu tư về hạ tầng giao thông nông thôn phục vụ du lịch cộng đồng; hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà sàn; xây dựng nhà vệ sinh; cải tạo cảnh quan; lắp đặt hệ thống thu gom rác thải, các biển báo chỉ dẫn; công tác đào tạo, bồi dưỡng cộng đồng làm du lịch và hỗ trợ công tác tuyên truyền, xúc tiến quảng bá sản phẩm du lịch.

Được sự quan tâm của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh, sự nỗ lực của ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng như sự phối hợp của các ngành liên quan trong công tác tuyên truyền, thuyết phục, vận động người dân nâng cao nhận thức về du lịch và tích cực tham gia vào hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận đã từng bước chuyển biến rõ rệt từ nhận thức đến hành động. Đặc biệt, ngày 30/3/2021, Uỷ ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận ban hành Kế hoạch số 1470/KH-UBND về tổ chức Hội thảo phát triển du lịch cộng đồng gắn với chương trình kích cầu du lịch Ninh Thuận năm 2021. Thời gian diễn ra vào ngày 09/4/2021 tại Khu du lịch Hoàn Mỹ, thành phố Phan Rang - Tháp Chàm, Ninh Thuận.

Thông qua tổ chức Hội thảo nhằm huy động sự tham gia đóng góp của các chuyên gia, các doanh nghiệp du lịch đưa ra các giải pháp để đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng nói riêng và du lịch Ninh Thuận nói chung trong bối cảnh bình thường mới sau khi đại dịch Covid-19 được kiểm soát. Hội thảo cũng là dịp để giới thiệu, quảng bá văn hóa, phong tục tập quán cũng như cảnh quan thiên nhiên, các sản phẩm du lịch mới trong đó có du lịch cộng đồng; đồng thời, công bố các chương trình kích cầu du lịch nội địa trên địa bàn tỉnh, góp phần thu hút khách và khôi phục đà tăng trưởng khách du lịch của tỉnh trong năm 2021.

Với những tiềm năng tự nhiên, điều kiện kinh tế, văn hóa - xã hội cùng các chủ trương, chính sách phát triển du lịch cộng đồng của tỉnh đến với người dân sẽ là động lực, đòn bẩy khuyến khích người dân tích cực tham gia vào hoạt động du lịch, tạo nhiều cơ hội việc làm, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân địa phương, bảo vệ môi trường cảnh quan, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, góp phần phát triển du lịch Ninh Thuận bền vững./.

                                                                        Phan Vi